DÜŞSEM YOLLARA YOLLARA | HALDUN TANER

 Delhi sokaklarında derviş olma yolunda bir Amerikalı gördüm. Biliyorsunuz orada iki tekerlekli insan koşulu arabalar var. Bir Amerikalı delikanlı bunlardan birinin dokunulmaz parya sürücüsünü âlâyı vâlâ ile arabaya oturtmuş kendi de sürücünün yerine arabaya at olmuş koşturuyordu. Bunca yüzyıllık sömürünün vicdan azabını, şimdi Delhi’nin en işlek caddesinde kendini bu gösterişli ve geçici alçaltısı ile telafi etmek ister gibi. Ama yine de o Amerikalı delikanlıyı sevdim. İnsanın zaman zaman kendini küçültmeye alıştırması gerek. Bir zamanlar ben de nefsimi körletmek için benliğimin burnunu kıracak öyle temrinler yapardım. Örneğin İznik'te bir yarım gün bir boya sandığı kapıp önüme çıkan herkesin ayakkabısını pırıl pırıl boyamış, kimseden para da almadığım gibi o şehre yeni gelmiş bir deli boyacı sanılmıştım.

Bir gazetedeki kitap tanıtım yazısında bu samimi ve içli cümleleri okuyunca, Haldun Taner'in gezi yazılarından oluşan bu kitabını okumaya karar verdim. Zenginin aralıksız içinde hissettiği fakat hep görmezden gelmeye çalıştığı, başkaları için bir şeyler yaptığında ancak azabını dindirebileceğinin farkında olduğu, vicdanını derinden kemiren suçluluk duygusu, ancak bu kadar güzel ifade edilebilir..

SUZAN TEYZE

 Üç odalı beyaz badanalı evinde huzur içinde  yaşayan bir  teyzedir Suzan Teyze. Mavi işlemeli balkon demirliklerinin ardında oturur, iki düz bir ters örgüsünü örmeye başlar çay eşliğinde. Karadenizli oluşu çay içişinden bir de hiç değiştirmediği şivesinden bellidir.

YANGIN YERİ

Önce boynumu büktüm. 

Sonra yüreğim yangın yerine döndü

Usul usul kavruldu saçlarım

Bir kıvılcımla alevlendi kollarım

Ben gölgemde serinlediğin Çam ağacıyım

BEŞ BOYNUZLU DEVE

 Az gittim uz gittim. Develerle pirelerin diyarında beş boynuzlu bir deveyle karşılaştım. Beş boynuzlu deve mi olur diye sormayın. Masal bu ya, olur mu olur. Daha kim bilir neler olur?

Bu beş boynuzlu devenin her boynuzunda ayrı sihir varmış. O sihirli güçleriyle yapamayacağı iş yokmuş. Bir gün kalbi katran karası olmuş bir şövalye bu güçleri ele geçirmek istemiş. İstemiş istemesine de nasıl olacağını pek kestirememiş. Türlü türlü yollar denemiş. Kuyruğu dolaşmış tilki gibi dolanıp durmuş. Rica etsem verir mi ki acaba bu boynuzlarından bir tane? Pek saf birine benziyor. Verir belki diye kendi kendine konuşmuş..

AYŞEGİLLER

 Biricik eşi Kıvırcık Apoyla şakalaşmaktan geri durmayan üç kız çocuğu annesi Kara Ayşe iki katlı kerpiç evinin balkonundan huzurla etrafı seyretmeyi çok severdi. Üç çiçek yetiştirmek de kolay değildi tabii... Fabrikada tütün sarmasa da iplik sarardı Kara Ayşe. Yorgun argın eve döndüğünde bacaklarını uzatır, şişen ayak tabanlarını göstererek "Yine şişirdik balon gibi" derdi. Kıvırcık Apo da aynı yerde çalışıyordu onunla. "Hadi gel de balonları patlatalım" deyip dalga geçerdi. Koca koca leğenlere sıcak su doldurup oturma odasına getirirlerdi. Önce paçalar itina ile sıvanır sonra cumburlop leğenin içine ayaklar sokulur, beklenirdi. Ayaklar kendine gelince kenara alınıp kurulanır kah şakalarla kah didişmelerle yemek faslına geçilirdi. Çocuklar boy boy, hepsi de inci gibi dizilirdi babası ile annesinin önünde..

KİRPİ KUKİ

 Günlerden bir gün rengarenk ağaçların olduğu, sevginin yerdeki karıncadan ağaçtaki sincaba, yeraltındaki köstebekten yerüstündeki kirpiye kadar her şeyi kuşattığı bir diyardan seslenen biri çıkmış ortaya. Bu sevgi pıtırcığının adı Kirpi Kukiymiş. 

KELİME OYUNU - 20

 GEZGİN - KUTSAL - VAMPİR - MEVSİM - ŞİFA

Bizim ünlü gezgin Evliya Çelebi yine düşmüş yollara. Az gitmiş, uz gitmiş, dere tepe düz gitmiş. Derin vadiler aşıp serin sular içmiş. Kaç mevsim yollarda geçmiş bilememiş. Sarp kayalara tırmanırken yolunu şaşırmış düşmüş bir kasabaya. Hiç bir tabela görmeyince ben neredeyim diye endişe etse de çıkar elbet karşıma biri sorar öğrenirim diye avutmuş kendini.

Kasabanın her yerini karış karış gezmesine rağmen bir çıkış yolu bulamamış. Burasının ürkütücü bir sessizliği varmış. Ara sıra duyulan çan sesinden başka ses yokmuş. O da en umulmaz zamanlarda çalıyormuş. Kasabanın çıkışına doğru yol alırken dış görünüşü diğer evlere benzemeyen bir ev çıkmış karşısına..

KELİME OYUNU 16

 

(gölge, cesaret, aile, gerçek, çaba)

Mine ürkek bakışlarla etrafını süzerken ayakları geri geri gidiyor gibiydi. Bugün okulda ilk günüydü.

Mahalleye taşınalı on gün kadar olmuştu. Henüz kimseyi tanımadığı için ürkekliği bundandı. Sınıfa girdiğinde kalabalık bir grup karşıladı onu. Buradaki herkes birbiriyle kaynaşmıştı. Acaba beni de aralarına alırlar mı diye düşünmeden edemedi.

HUZUR APARTMANI

 Akşam kızıllığı kuşatırken her yeri alt komşumuz Rükneddin Amcalar'dan nihavend makamından minik bir Türk sanat musikisi konseri dinlemekteyim. "Yine bir Gülnihal aldı bu gönlümü" diyor bizim muhteşem komşu... Tabii şarkı bitince alkış tutturunca anlıyor onu dinlediğimi. Hemen ikinci bir şarkıya geçiyor. Bizim apartmanda cumartesi konserleri eksik olmaz. Sağ olsun Rükneddin Amca hiç boş durmaz. Ya tamburu vardır ya cümbüşü... Havalar ısındı mı arka bahçedeki söğüt ağacının altında Huzur Apartmanı sakinleri olarak toplanır, cumartesi konseriyle kulaklardaki, gönüllerdeki kiri, pası siler atarız..

KELİME OYUNU - 15

(Pestenkerani, diğerkâm, rabıta, muğlâk, kavi)

Ah Kamuran! Bu gece şimali seyrederken öyle dalıp gitmiştim ki ruhum uykusundan uyanamadı. Ah şu pestenkarani ruhumun gölgesi düştü hülyalarıma. Yaşadıklarım o kadar muğlak ki yaşayacaklarımı düşünemiyorum bile. Bir de senin firakın girdi aramıza. Vuslatı arzularken yorgun düşen ruhum daha fazla dayanamıyor yokluğuna.